Dzisiaj przedstawię Wam fascynujący temat jakim jest Colostrum i jej wykorzystanie w diecie psów. Badania nad możliwym działaniem tej substancji nadal trwają. Jest ich oczywiście więcej w przypadku wpływu na organizm ludzki niż psi ale nawet to co już mamy, w tematyce żywienia zwierząt, daje na tyle obiecujące efekty, że warto zastanowić się nad wprowadzeniem Colostrum do diety naszego psa. Zwłaszcza, że jest to ten jeden z nielicznych suplementów, który możemy podawać na każdym etapie rozwoju, w każdym okresie fizjologicznym i bez względu na to czym karmiony jest nasz pies (dieta komercyjna, dieta domowa, dieta surowa)

Co to jest Colostrum?

Colostrum to nic innego jak produkowana w końcówce ciąży i kilka dni po porodzie wydzielina gruczołu mlecznego samic ssaków. W literaturze może być też nazywana mlekiem pierwotnym, mlekiem wstępnym lub mlekiem pierwszym. Jest ono bardziej skoncentrowane niż mleko późniejsze, ma za zadanie spełnić zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze a przede wszystkim przekazać, za sprawą zawartych w nim immunoglobulin, odporność z matki na dzieci.

Immmunoglobuliny

Siara oprócz immunoglobulin IgG, IgM i IgA zawiera również śladowe ilości IgD i IgE. Mają one działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe i przeciwpasożytnicze. Działają poprzez wiązanie mikroorganizmów w świetle jelita dzięki czemu zapobiegają ich przechodzeniu do krwioobiegu.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że działanie immunoglobulin bydlęcych było sprawdzane na ludziach i udowodniono ich korzystny wpływ w zapobieganiu chorobom zakaźnym i leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, wysokiego ciśnienia krwi i podśluzówkowego włóknienia jamy ustnej.

Leukocyty

Siara zawiera również spore ilości Leukocytów, głównie mononuklearnych komórek siary  jakich jak makrofagi i limfocyty. C. Le Jan udowodnił, że te komórki mają zdolność do modulowania odpowiedzi immunologicznej co w konsekwencji istotnie wpływa na równowagę między tolerancją immunologiczną a alergią. Co ciekawe ta reakcja wiązała się z wyższą reakcją na antygeny na które matka reagowała ale niestety nie na te na które matka była uczulona.

Czynniki wzrostowe

W siarze znajduje się cały szereg czynników wzrostu takich jak IGF, TGF, FGF, EGF, BTC, PDGF, VEGF, których nie będę osobno opisywała bo artykuł ten ma za zadanie zainteresować czytelnika a nie zanudzić go na śmierć J Jeśli jednak chcielibyście dowiedzieć się więcej na ten temat zapraszam do zapoznania się z artykułami i badaniami naukowymi podanymi w bibliografii.

Na potrzeby tego artykułu powiem więc tylko, że badania na myszach, wykazały, że zawarte w siarze czynniki wzrostu są związane z odpowiednim procesem wzrostu i naprawy narządów układu pokarmowego, oraz szerokim działaniem przeciwzapalnym.

Laktoferyna

Laktoferyna to glikoproteina która ma zdolność wiązania żelaza i łączeniu je z białkami błony bakteryjnej. Ma potwierdzoną skuteczność przeciwko dużej ilości wirusów, kilku szczepom bakterii, grzybów oraz pierwotniaków. Zauważalnie wpływa również na wzrost korzystnej mikrobioty jelitowej. Kolejnym szalenie istotnym jej działaniem jest wspieranie poprzez wpływanie na ich funkcję: limfocytów, makrofagów, granulocytów i komórek tzw. „natural killer”. Podając na przykładzie laktoferyna może wzmacniać aktywność komórek „natural killer” oraz zwiększać wydzielanie cytokin zapobiegając zakażeniom wirusowym (poprzez hamowanie wiązania wirusa z komórkami, zdolność wirusów do replikacji i wzrostu).

Lizozym

Substacja wystepująca również u psów w ślinie. Ma działanie bakteriobójcze zarówno na bakterie gram ujemne jak i gram dododatnie.

Kazeina

Jest to jedno z głównych białek mleka ssaków ale poza funkcją budulcową ma też szerokie działanie przeciwbakteryjne i antyoksydacyjne, co udowodniły badania na myszach, poddanych śmiertelnym dawkom bakterii Gram(+) i Gram(-). Zaobserwowano bowiem o wiele większą przeżywalność w grupie, w której myszy zostały poddane suplementacji soli kazeinowej pochodzącej z mleka krowiego.

Niektóre peptydy pochodzące z kazeiny działają podobnie do opioidów wpływając istotnie na pasaż jelitowy.

Glikomakropetytd:

Czyli peptyd pochodny k-kazeiny. W badaniach z 2019 roku Córdova-Davalos i wspł. Wskazano że GMP ma wartości probiotyczne, przeciwbakteryjne i immunomodulujące i wpływa istotnie na skład mikrobioty jelitowej poprzez ograniczenie wzrostu bakterii patogennych i wspomaganie wzrostu bakterii korzystnych.

Kompleks polipeptydowy bogaty w prolinę (PRP)

Jest to obecna w siarze kompozycja peptydów skłądająca się z reszt proliny. Jej działanie opiera się głównie na funkcji immunomodulującej ale istnieją badania które wskazują jej korzystny wpływ na ludzi z chorobą Alzheimera. Stąd też może również być skuteczna u psich seniorów u których z uwagi na wiek rozpoczęły się już zaburzenia procesów poznawczych.

Pozostałe składniki:

Oprócz powyższych Siara bogata jest również w szereg innych substancji odżywczych m.in. Lipidy bogate w niezbędne kwasy tłuszczowe, makro i mikro elementy np. wapń, fosfor, magnez, sód, potas, cynk, żelazo, miedź, siarka, mangan) a także w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i rozpuszczalne w wodzie. Niestety witaminy rozpuszczalne w wodzie nie są stałe w procesach technologicznych, więc ich realnie wpływające na żywienie psów ilości obserwuje się jedynie w siarze świeżej (żywej). Proces obróbki technolognologicznej (proszki, granulat, kapsułki) nie wpływa jednak na ilość wiamin rozpuszczalnych w tłuszczach (ADEK).

Najważniejsze zalety siary w diecie psów:

1.      Wzmocnienie odporności

Dzięki swoim właściwościom prozdrowotnym siara pomaga zmniejszyć stan zapalny, uspokaja odpowiedź immunologiczną i pozwala układowi odpornościowemu psów zacząć normalnie funkcjonować. Ponadto, podawana w młodym wieku, siara pomaga budować silny, zrównoważony układ odpornościowy u szczeniąt, przygotowując je do zdrowego dorosłego życia. Warto równie nadmienić, że odporność zaczyna się od jelit, więc siara będzie wspomagała jej kształtowanie poprzez wpływ na odpowiednią mikrobiotę.

2.      Zdrowy układ pokarmowy

Colostrum zawiera przeciwciała IgA, które tworzą ochronną wyściółkę w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu złe bakterie i wirusy nie przedostają się do krwiobiegu. Działa również jako źródło pożywienia dla zdrowych bakterii jelitowych, pozwalając "dobrym facetom" przeważyć nad bakteriami, które promują potencjalne problemy ze zdrowiem jelit. Pomaga również ukoić podrażnioną wyściółkę jelit, wspomagając ich zdolność do regeneracji i regeneracji, wspierając w ten sposób naturalny proces gojenia.

3.      Zdrowy wzrost

Szczenięta rosną w szybkim tempie i wymagają optymalnego wsparcia żywieniowego na różnych etapach rozwoju. Otrzymywanie niezbędnych składników odżywczych, których potrzebują do wzrostu i rozwoju, jest możliwe dzięki zrównoważonemu zdrowiu jelit, ponieważ zdrowe jelita pozwalają im skuteczniej wchłaniać i przyswajać składniki odżywcze.

Z kolei niezrównoważony mikrobiom jelitowy może uniemożliwić szczeniętom wchłanianie tych bardzo potrzebnych składników odżywczych, co skutkuje zaburzeniami wzrostu i rozwoju, a także innymi potencjalnymi problemami w przyszłości.

Colostrum daje szczeniętom najlepszą szansę na zdrowy wzrost i rozwój, rozpoczynając je na właściwej ścieżce żywieniowej. Ich układ odpornościowy, zdrowie układu pokarmowego i zdolność do wchłaniania/przyswajania składników odżywczych są wzmacniane poprzez stosowanie siary we wczesnym okresie życia.

4.      Wparcie w okresie szczepień

Badania wykonane przez Purina Institute wskazują, że zwierzęta suplementowane siarą bydlęcą wykazywały lepszą ( i dłuższą) odporność poszczepienną na wirus nosówki i wścieklizny.

Dlatego dodatek Colostrum do diety psa może być doskonałym wsparciem w okresie szczepień i odrobaczeń.

5.      Wparcie stawów i mięśni

Psy mogą doświadczać problemów ze stawami i mięśniami z różnych powodów, wśród nich jest wiek, niedożywienie i intensywne treningi. Jednak częściej przyczyną tych problemów jest stan zapalny, który wynika z braku równowagi jelitowej i odbija się na różnych układach psów. Uspokojenie tego stanu zapalnego jest możliwe poprzez wprowadzenie odpowiednich składników odżywczych do diety psów, przy czym siara jest jedną z najbardziej pomocnych.

Wiele czynników wzrostu, MSM i inne właściwości prozdrowotne siary współpracują ze sobą, aby naprawić uszkodzenia komórkowe i tkankowe, zachować masę mięśniową i gęstość kości u starszych psów, zmniejszyć ból i stan zapalny oraz wspierać mięśnie i stawy w powrocie do optymalnego stanu.

6.      Właściwości p-zapalne

Siara odgrywa kluczową rolę w łagodzeniu stanów zapalnych w organiźmie. Ponieważ stan zapalny jest odpowiedzialny za szeroki wachlarz problemów zdrowotnych, w tym problemy ze stawami i mięśniami, objawy alergii, problemy ze zdrowiem skóry i zły stan zdrowia jelit, właściwości przeciwzapalne siary są szczególnie pomocne. Poprzez uspokojenie, zrównoważenie i odbudowę jelit można skorygować reakcje zapalne, co pozwala psom złagodzić różne problemy zdrowotne związane ze stanem zapalnym.

Naturalnie występująca laktoferyna w siarze jest tutaj w dużej mierze odpowiedzialna: zajmuje się wszelkimi patogenami wywołującymi stany zapalne, w tym wirusami, pasożytami i grzybami.

7.      Wspomaganie funkcji poznawczych

Związek jelitowo-mózgowy staje się z dnia na dzień coraz szerzej znany, a opublikowane badania uznają ten związek za szczególnie ważny. Psy nie tylko czują się lepiej, gdy ich zdrowie jelit jest zrównoważone, ale ich funkcje poznawcze mogą również zostać wzmocnione. Badania podkreślają wpływ zdrowia jelit na nastrój, ośrodkowy układ nerwowy i samopoczucie psychiczne. Wcześniej uważano, że wszystkie były ściśle związane z mózgiem.

W rzeczywistości połączenie jelito-mózg działa w obu kierunkach, przy czym mózg i jelita skutecznie wysyłają do siebie wiadomości. Pomaga nam to zrozumieć korzyści poznawcze siary, ponieważ jej właściwości leczą i poprawiają szczelność jelit, zmniejszają stan zapalny, regulują odpowiedź immunologiczną i wspomagają wchłanianie składników odżywczych. Dlatego jelita mogą wysyłać prawidłowe wiadomości do mózgu, umożliwiając mu również optymalne funkcjonowanie. Jest to szczególnie ważne w przypadku starszych psów, u których mogą zacząć doświadczać pogorszenia funkcji poznawczych.

8.      Alergie

Coraz więcej psów wykazuje objawy alergii, wynikające z odpowiedzi układu odpornościowego na niektóre alergeny. Alergeny mogą być środowiskowe, związane z żywnością lub po prostu wynikiem nadaktywnej reakcji układu odpornościowego u psów. Badania wskazują, że alergie mogą również wynikać z nieszczelnego jelita. Dzieje się tak, gdy błona śluzowa jelita jest uszkodzona, umożliwiając białkom przejście i wejście do krwiobiegu.

Alergie mogą objawiać się na różne sposoby, w tym zaburzeniami trawienia, problemami ze zdrowiem skóry, a nawet zmianami behawioralnymi. Zdolność siary do wspierania naturalnego procesu gojenia się jelit może pomóc w odwróceniu skutków zespołu nieszczelnego jelita, powstrzymując białka przed przedostawaniem się do krwiobiegu i utrzymując je w przewodzie pokarmowym.

9.      Redukcja stresu

Tak jak funkcje poznawcze są ściśle związane ze zdrowiem jelit, to samo można powiedzieć o poziomie stresu. Ponieważ połączenie jelito-mózg jest odpowiedzialne za wysyłanie/odbieranie wiadomości tam i z powrotem, zdrowe jelita znacznie częściej wysyłają sygnały uspokajające do mózgu. Zidentyfikowano wyraźną korelację między problemami trawiennymi a lękiem, depresją i innymi zaburzeniami nastroju.

Wiele zdrowotnych właściwości siary pomaga zrównoważyć dobre/złe bakterie w jelitach, co prowadzi do bardziej zrównoważonej pracy mózgu. Ponieważ zbyt wiele złych bakterii może być odpowiedzialnych za problemy z nastrojem i wynikające z nich problemy behawioralne, promowanie dobrych bakterii w jelitach może pomóc psom lepiej regulować stres, łagodzić niepokój i pozwolić im czuć się ogólnie szczęśliwszymi.

10. Choroby przyzębia

Ponieważ wiele psów cierpi na choroby przyzębia, najważniejsze jest kontrolowanie zdrowia zębów. Zabiegi stomatologiczne dla psów mogą być drogie i często wymagają znieczulenia, dlatego profilaktyka i naturalne leczenie są idealne. Ponieważ niezdrowe bakterie jelitowe mogą potencjalnie powodować ten stan u psów. Można więc przyjąć, że niezdrowe jelita mogą stanowić źródło problemów z zębami u psów.

Zdolność siary do równoważenia obciążenia bakteryjnego w układzie pokarmowym psów jest pomocna w zapobieganiu chorobom przyzębia, ponieważ złe bakterie mają mniej okazji do uszkodzenia dziąseł i zębów. Ponadto czynniki wzrostu zawarte w siarze są pomocne w naprawie komórek i tkanek, pomagając w odbudowie dziąseł psów po wszelkich uszkodzeniach.

A co w przypadku kiedy pies ma alergie na białko mleka krowiego?

Najlepiej zbadany jest wpływ siary bydlęcej na zdrowie ludzi i zwierząt, na rynku jednak dostępne są również siary pochodzące od kóz, owiec i koni. Jeśli więc wasz pies ma zdiagnozowaną alergię lub nietolerancję mleka bydlęcego możecie skorzystać z siary pochodzącej od innych gatunków.  

Podsumowanie- kiedy wprowadzić Colostrum do diety psa:

·       U szczeniąt w takcie luki immunologicznej

·       U szczeniąt w okresie szczepień początkowych

·       U suk w okresie rozrodczym

·       U psów z chorobami układu pokarmowego: przewlekłe eneteropatie, SIBO, dysbioza.

·       U psów z alergiami: środowiskowymi, pokarmowymi i chorobami autoimmunologicznymi.

·       U psów z obniżoną odpornością: z nowotworami, po resekcji śledziony.

·       U psów starszych by wspomóc funkcje poznawcze

·       U psów z predyspozycja do chorób przyzębia

Podsumowując, siara może być nie tylko kluczowym elementem w diecie psów na każdym etapie ich życia, ale także cennym składnikiem wspierającym ich zdrowie i dobre samopoczucie. Od szczenięcych lat, poprzez okres dojrzewania, aż po jesień życia, siara oferuje bogactwo składników odżywczych i immunologicznych, które mogą znacząco wpłynąć na jakość życia naszych czworonożnych przyjaciół.

W świetle przedstawionych informacji, warto zastanowić się nad włączeniem siary do codziennej diety psa, niezależnie od jego wieku czy stanu zdrowia. Jest to naturalny sposób na wzmocnienie odporności, poprawę funkcji układu pokarmowego i wsparcie ogólnego stanu zdrowia. Siara może być szczególnie korzystna dla psów z osłabionym układem odpornościowym, problemami żołądkowo-jelitowymi lub dla tych, którzy potrzebują dodatkowego wsparcia w okresie rekonwalescencji.

Zachęcam właścicieli psów do konsultacji z weterynarzem w celu ustalenia, czy siara jest odpowiednim dodatkiem do diety ich pupila, oraz do dalszego zgłębiania tematu poprzez lekturę badań i literatury naukowej. Pamiętajmy, że zdrowie naszych psów zaczyna się od odpowiedniego żywienia, a siara może być cennym elementem, który pomoże im cieszyć się długim i szczęśliwym życiem u boku swoich ludzkich przyjaciół.

Dodatkowo, jako dietetyk zwierząt, zapraszam do konsultacji w celu dobrania odpowiedniej siary i dawki dla Państwa psa. Siary dostępne na rynku różnią się koncentracją IgG, występują również preparaty z niekoniecznie potrzebnymi dodatkami. Profesjonalne doradztwo żywieniowe może przyczynić się do jeszcze lepszego dostosowania diety do indywidualnych potrzeb Waszego czworonoga.

Bibliografia:

 1. Holtmann GJ, Ford AC, Talley NJ. Pathophysiology of irritable bowel syndrome. Lancet Gastroenterol Hepatol. 2016;1:133–46. [PubMed] [Google Scholar]

2. Bernstein CN, Eliakim A, Fedail S, Fried M, Gearry R, Goh KL, Hamid S, Khan AG, Khalif I, NG SCet al. World Gastroenterology Organisation global guidelines: inflammatory bowel disease. Journal of Clinical Gastroenterology. 2016;50:813–8. [PubMed] [Google Scholar]

3. Zhang YZ, Li YY. Inflammatory bowel disease: pathogenesis. World J Gastroenterol. 2014;20(1):91–9. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

4. Xu H, Liu M, Cao J, Li X, Fan D, Xia Y, Lu X, Li J, Ju D, Zhao Het al.. The dynamic interplay between the gut microbiota and autoimmune diseases. J Immunol Res. 2019;2019:1–14. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

5. Lee D, Albenberg L, Compher C, Baldassano R, Piccoli D, Lewis JD, Wu GD. Diet in the pathogenesis and treatment of inflammatory bowel diseases. Gastroenterology. 2015;148(6):1087–106. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

6. Sigall-Boneh R, Levine A, Lomer M, Wierdsma N, Allan P, Fiorino G, Gatti S, Jonkers D, Kierkus J, Katsanos KHet al.Research gaps in diet and nutrition in inflammatory bowel disease. A topical review by D-ECCO Working Group [Dietitians of ECCO]. J Crohns Colitis. 2017;11(12):1407. [PubMed] [Google Scholar]

7. Brand S. Crohn's disease: Th1, Th17 or both? The change of a paradigm: new immunological and genetic insights implicate Th17 cells in the pathogenesis of Crohn's disease. Gut. 2009;58:1152–67. [PubMed] [Google Scholar]

8. Geremia A, Jewell DP. The IL-23/IL-17 pathway in inflammatory bowel disease. Expert Rev Gastroenterol Hepatol. [Internet]2012;6(2):223–37..[cited 2020 Feb 25]. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22375527/ [PubMed] [Google Scholar]

9. Neurath MF. Current and emerging therapeutic targets for IBD. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2017;14:269–78. [PubMed] [Google Scholar]

10. Kaser A, Blumberg RS. Autophagy, microbial sensing, endoplasmic reticulum stress, and epithelial function in inflammatory bowel disease. Gastroenterology. 2011;140(6):1738–47.e2. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

11. Salim SY, Söderholm JD. Importance of disrupted intestinal barrier in inflammatory bowel diseases. Inflamm Bowel Dis. 2011;17:362–81. [PubMed] [Google Scholar]

12. Wehkamp J, Harder J, Weichenthal M, Mueller O, Herrlinger KR, Fellermann K, Schroeder JM, Stange EF. Inducible and constitutive beta-defensins are differentially expressed in Crohn's disease and ulcerative colitis. Inflamm Bowel Dis. 2003;9(4):215–23. [PubMed] [Google Scholar]

13. Owczarek D, Rodacki T, Domagała-Rodacka R, Cibor D, Mach T. Diet and nutritional factors in inflammatory bowel diseases. World J Gastroenterol. 2016;22:895–905. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

14. Fichna J. Inflammatory bowel disease treatment. Pharmacological Rep. 2016;68:787–8. [PubMed] [Google Scholar]

15. Yamamoto-Furusho JK. [Treatment of inflammatory bowel disease.]. Rev Gastroenterol México. 2012;77:39–41. [PubMed] [Google Scholar]

16. Langer P. Differences in the composition of colostrum and milk in eutherians reflect differences in immunoglobulin transfer. J Mammal. 2009;90(2):332–9. [Google Scholar]

17. Bodammer P, Maletzki C, Waitz G, Emmrich J. Prophylactic application of bovine colostrum ameliorates murine colitis via induction of immunoregulatory cells. J Nutr. [Internet]2011;141(6):1056–61.. [cited 2020 Feb 25]. Available from: https://academic.oup.com/jn/article/141/6/1056/4600248. [PubMed] [Google Scholar]

18. Menchetti L, Traina G, Tomasello G, Casagrande-Proietti P, Leonardi L, Barbato O, Brecchia G. Potential benefits of colostrum in gastrointestinal diseases. Front Biosci (Schol Ed). [Internet]2016;8:331–51.. [cited 2019 Oct 11]. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27100711. [PubMed] [Google Scholar]

19. Puppel K, Gołębiewski M, Grodkowski G, Slósarz J, Kunowska-Slósarz M, Solarczyk P, Łukasiewicz M, Balcerak M, Przysucha T. Composition and factors affecting quality of bovine colostrum: a review. Animals. 2019;9(12):1070. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

20. Lönnerdal B. Bioactive proteins in breast milk. J Paediatr Child Health. [Internet]2013;49(Suppl 1):1–7.. [cited 2020 Feb 25]. Available from: http://doi.wiley.com/10.1111/jpc.12104. [PubMed] [Google Scholar]

21. Playford RJ, Floyd DN, Macdonald CE, Calnan DP, Adenekan RO, Johnson W, Goodlad RA, Marchbank T. Bovine colostrum is a health food supplement which prevents NSAID induced gut damage. Gut. 1999;44(5):653–8. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

22. Kehoe SI, Jayarao BM, Heinrichs AJ. A survey of bovine colostrum composition and colostrum management practices on Pennsylvania dairy farms. J Dairy Sci. 2007;90(9):4108–16. [PubMed] [Google Scholar]

23. Bagwe S, Tharappel LJP, Kaur G, Buttar HS. Bovine colostrum: an emerging nutraceutical. J Comp Integr Med. 2015;12:175–85. [PubMed] [Google Scholar]

24. Godden SM, Lombard JE, Woolums AR. Colostrum management for dairy calves. Vet Clin North Am Food Anim Pract. 2019;35:535–56. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

25. Larson BL, Heary HL, Devery JE. Immunoglobulin production and transport by the mammary gland. J Dairy Sci. 1980;63(4):665–71. [PubMed] [Google Scholar]

26. Newby TJ, Stokes CR, Bourne FJ. Immunological activities of milk. Vet Immunol Immunopathol. 1982;3:67–94. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

27. Godden S. Colostrum management for dairy calves. Vet Clin North Am Food Anim Pract. 2008;24:19–39. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

28. Zanker IA, Hammon HM, Blum JW. β-Carotene, retinol and α-tocopherol status in calves fed the first colostrum at 0-2, 6-7, 12-13 or 24-25 hours after birth. Int J Vitam Nutr Res. 2000;70(6):305–10. [PubMed] [Google Scholar]

29. Christiansen S, Guo M, Kjelden D. Chemical composition and nutrient profile of low molecular weight fraction of bovine colostrum. Int. Dairy J. 2010;20:630–636. [Google Scholar]

30. Silva E, Rangel A, Mürmam L, Bezerra MF, de Oliveira JPF. Bovine colostrum: benefits of its use in human food. Food Sci Technol. 2019;39:355–62. [Google Scholar]

31. Morrill KM, Conrad E, Lago A, Campbell J, Quigley J, Tyler H. Nationwide evaluation of quality and composition of colostrum on dairy farms in the United States. J Dairy Sci. 2012;95(7):3997–4005. [PubMed] [Google Scholar]

32. Mehra R, Marnila P, Korhonen H. Milk immunoglobulins for health promotion. Int Dairy J. 2006;16:1262–71. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

33. Korhonen H, Marnila P, Gill HS. Bovine milk antibodies for health. Artic Br J Nutr. [Internet]2000;84(1):S135–46.. [cited 2020 Apr 23]. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11242458/. [PubMed] [Google Scholar]

34. Detzel CJ, Horgan A, Henderson AL, Petschow BW, Warner CD, Maas KJ, Weaver EM. Bovine immunoglobulin/protein isolate binds pro-inflammatory bacterial compounds and prevents immune activation in an intestinal co-culture model. PLoS One. 2015;10(4):e0120278. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

35. Barrington GM, Parish SM. Bovine neonatal immunology. Vet Clin North Am Food Anim Pract. 2001;17(3):463–76. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

36. Mila H, Grellet A, Desario C, Feugier A, Decaro N, Buonavoglia C, Chastant-Maillard S. Protection against canine parvovirus type 2 infection in puppies by colostrum-derived antibodies. J Nutr Sci. 2014;3:e54. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

37. Hurley WL, Theil PK. Perspectives on immunoglobulins in colostrum and milk. Nutrients. 2011;3:442–74. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

38. Riedel-Caspari G. The influence of colostral leukocytes on the course of an experimental Escherichia coli infection and serum antibodies in neonatal calves. Vet Immunol Immunopathol. 1993;35(3–4):275–88. [PubMed] [Google Scholar]

39. Yang TJ, Ayoub IA, Rewinski MJ. Lactation stage-dependent changes of lymphocyte subpopulations in mammary secretions: inversion of CD4+/CD8+ T cell ratios at parturition. Am J Reprod Immunol. 1997;37(5):378–83. [PubMed] [Google Scholar]

40. Platt R, Burdett W, Roth JA. Induction of antigen-specific T-cell subset activation to bovine respiratory disease viruses by a modified-live virus vaccine. Am J Vet Res. [Internet]2006;67(7):1179–84.. [cited 2020 Apr 10]. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16817740. [PubMed] [Google Scholar]

41. Le Jan C. Cellular components of mammary secretions and neonatal immunity: a review. BioMed Central. [Internet] 1996;27. [cited 2020 Apr 10]. Available from: https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00902432. [PubMed] [Google Scholar]

42. Nonnecke BJ, Elsken LA, Kehrli ME. Local and systemic immune response in the cow after intramammary vaccination during lactation. Vet Immunol Immunopathol. 1986;11(1):31–44. [PubMed] [Google Scholar]

43. Ellis JA, Hassard LE, Cortese VS, Morley PS. Effects of perinatal vaccination on humoral and cellular immune responses in cows and young calves—PubMed. J Am Vet Med Assoc. [Internet]1996;208(3):393–400.. [cited 2020 Apr 10]. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8575972/ [PubMed] [Google Scholar]

44. Donovan DC, Reber AJ, Gabbard JD, Aceves-Avila M, Galland KL, Holbert KA, Ely LO, Hurley DJ. Effect of maternal cells transferred with colostrum on cellular responses to pathogen antigens in neonatal calves. Am J Vet Res. 2007;68(7):778–82. [PubMed] [Google Scholar]

45. Reber AJ, Donovan DC, Gabbard J, Galland K, Aceves-Avila M, Holbert KA, Marshall L, Hurley DJ. Transfer of maternal colostral leukocytes promotes development of the neonatal immune system. I. Effects on monocyte lineage cells. Vet Immunol Immunopathol2008;123(3–4):186–96. [PubMed] [Google Scholar]

46. Hagiwara K, Kataoka S, Yamanaka H, Kirisawa R, Iwai H. Detection of cytokines in bovine colostrum. Vet Immunol Immunopathol. 2000;76(3–4):183–90. [PubMed] [Google Scholar]

47. Meki A, Saleem TH, Al-Ghazali MH, Sayed AA. Interleukins -6, -8 and -10 and tumor necrosis factor-alpha and its soluble receptor I in human milk at different periods of lactation. Nutr Res. 2003;23(7):845–55. [Google Scholar]

48. Gonzalez DD, Dus Santos MJ. Bovine colostral cells—the often forgotten component of colostrum. J Am Vet Med Assoc. [Internet] 2017;250(9):998–1005.. [cited 2020 Apr 11]. Available from: http://avmajournals.avma.org/doi/10.2460/javma.250.9.998. [PubMed] [Google Scholar]

49. Shing CM, Peake JM, Suzuki K, Jenkins DG, Coombes JS. Bovine colostrum modulates cytokine production in human peripheral blood mononuclear cells stimulated with lipopolysaccharide and phytohemagglutinin. J Interf Cytokine Res. 2009;29(1):37–44. [PubMed] [Google Scholar]

50. Marek A, Zagierski M, Liberek A, Aleksandrowicz E, Korzon M, Krzykowski G, Kamińska B, Szlagatys-Sidorkiewicz A. TGF-β1, IL-10 and IL-4 in colostrum of allergic and nonallergic mothers. Acta Biochim Pol. [Internet]2009;56(3):411–4.. [cited 2020 Apr 13]. Available from: http://psjd.icm.edu.pl/psjd/element/bwmeta1.element.bwnjournal-article-abpv56p411kz. [PubMed] [Google Scholar]

51. McGrath BA, Fox PF, McSweeney PLH, Kelly AL. Composition and properties of bovine colostrum: a review. Dairy Sci Technol. 2016;96:133–58. [Google Scholar]

52. Kuemmerle JF. Insulin-like growth factors in the gastrointestinal tract and liver. Endocrinol Metab Clin North Am. 2012;41:409–23. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

53. Eivindson M, Nielsen JN, Grønbæk H, Flyvbjerg A, Hey H. The insulin-like growth factor system and markers of inflammation in adult patients with inflammatory bowel disease. Horm Res Paediatr. [Internet]2005;64(1):9–15.. [cited 2020 May 4]. Available from: https://www.karger.com/Article/FullText/87190. [PubMed] [Google Scholar]

54. Letterio JJ, Geiser AG, Kulkarni AB, Roche NS, Sporn MB, Roberts AB. Maternal rescue of transforming growth factor-β1 null mice. Science. 1994;264(5167):1936–8. [PubMed] [Google Scholar]

55. Penttila IA. Milk-derived transforming growth factor-β and the infant immune response. J Pediatr. 2010;156(2 Suppl):S21–S25. [PubMed] [Google Scholar]

56. Thompson J, Berg MVD, Stokkers PCF. Developmental regulation of epidermal growth factor receptor kinase in rat intestine. Gastroenterology. 1994;107:1278–87. [PubMed] [Google Scholar]

57. Okuyama H, Urao M, Lee D, Drongowski RA, Coran AG. The effect of epidermal growth factor on bacterial translocation in newborn rabbits. J Pediatr Surg. 1998;33:225–8. [PubMed] [Google Scholar]

58. Cera K, Mahan DC, Simmen FA. In vitro growth-promoting activity of porcine mammary secretions: initial characterization and relationship to known peptide growth factors. J Anim Sci. 1987;65(4):1149–59. [PubMed] [Google Scholar]

59. Yoshida S, Wei Z, Shinmura Y, Fukunaga N. Separation of lactoferrin-a and -b from bovine colostrum. J Dairy Sci. 2000;83(10):2211–5. [PubMed] [Google Scholar]

60. Tsuji S, Hirata Y, Mukai F, Ohtagaki S. Comparison of lactoferrin content in colostrum between different cattle breeds. J Dairy Sci. 1990;73:125–8. [PubMed] [Google Scholar]

61. Legrand D. Overview of lactoferrin as a natural immune modulator. J Pediatr. 2016;173:S10–5. [PubMed] [Google Scholar]

62. Zelechowska P, Agier J, Brzezińska-Błaszczyk E. Endogenous antimicrobial factors in the treatment of infectious diseases. Central Eur J Immunol. 2016;41:419–25. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

63. Wakabayashi H, Oda H, Yamauchi K, Abe F. Lactoferrin for prevention of common viral infections. J Infect Chemother. 2014;20:666–71. [PubMed] [Google Scholar]

64. Lauterbach R, Kamińska E, Michalski P, Lauterbach JP. [Lactoferrin—a glycoprotein of great therapeutic potentials.]. Dev Period Med. 20(2):118–25. [PubMed] [Google Scholar]

65. Legrand D, Elass E, Carpentier M, Mazurier J. Lactoferrin: a modulator of immune and inflammatory responses. Cell Mol Life Sci. 2005;62:2549–59. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

66. Lang J, Yang N, Deng J, Liu K, Yang P, Zhang G, Jiang C. Inhibition of SARS pseudovirus cell entry by lactoferrin binding to heparan sulfate proteoglycans. PLoS One. 2011;6(8).e23710 [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

67. Rabaan AA, Al-Ahmed SH, Haque S, Sah R, Tiwari R, Malik YS, Dhama K, Yatoo MI, Bonilla-Aldana DK, Rodriguez-Morales AJ. SARS-CoV-2, SARS-CoV, and MERS-COV: a comparative overview. Le Infez Med. [Internet]2020;28(2):174–84.. [cited 2020 Apr 18]. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32275259. [PubMed] [Google Scholar]

68. Artym J, Zimecki M. Milk-derived proteins and peptides in clinical trials. Postepy Hig Med Dosw. 2013;67:800–16. [PubMed] [Google Scholar]

69. Peterson LW, Artis D. Intestinal epithelial cells: regulators of barrier function and immune homeostasis. Nat Rev Immunol. 2014;14:141–53. [PubMed] [Google Scholar]

70. Puddu P, Carollo MG, Belardelli F, Valenti P, Gessani S. Role of endogenous interferon and LPS in the immunomodulatory effects of bovine lactoferrin in murine peritoneal macrophages. J Leukoc Biol. 2007;82(2):347–53. [PubMed] [Google Scholar]

71. Perdijk O, van Neerven RJJ, van den Brink E, Savelkoul HFJ, Brugman S. Bovine lactoferrin modulates dendritic cell differentiation and function. Nutrients. 2018;10(7):848. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

72. Gajda E, Bugla-Ploskońska G. Lizozym-wystepowanie w przyrodzie, wla𝑠̈ciwo𝑠̈ci biologiczne i mozliwosci zastosowań. Postepy Hig Med Dosw. 2014;68:1501–15. [PubMed] [Google Scholar]

73. Callewaert L, Michiels CW. Lysozymes in the animal kingdom. J Biosci. 2010;35:127–60. [PubMed] [Google Scholar]

74. Marnila P, Korhonen H, Marnila P, Korhonen H. Milk colostrum. In: Encyclopedia of dairy sciences. Amsterdam: Academic Press;2011. pp. 591–7. [Google Scholar]

75. Jahan-Mihan A, Luhovyy BL, El Khoury D, Anderson GH. Dietary proteins as determinants of metabolic and physiologic functions of the gastrointestinal tract. Nutrients. 2011;3:574–603. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

76. Kamiński S, Cieślińska A, Kostyra E. Polymorphism of bovine beta-casein and its potential effect on human health. J Appl Genet. 2007;48:189–98. [PubMed] [Google Scholar]

77. Noursadeghi M, Bickerstaff MCM, Herbert J, Moyes D, Cohen J, Pepys MB. Production of granulocyte colony-stimulating factor in the nonspecific acute phase response enhances host resistance to bacterial infection. J Immunol. 2002;169(2):913–9. [PubMed] [Google Scholar]

78. Zimecki M, Artym J. Właściwości terapeutyczne białek i peptydów z siary i mleka. [Therapeutic properties of proteins and peptides from colostrum and milk]. [Internet]. [cited 2020 Mar 31]. Available from: http://www.phmd.pl/pub/phmd/vol_59/7708.pdf. [PubMed] [Google Scholar]

79. Brooke-Taylor S, Dwyer K, Woodford K, Kost N. Systematic review of the gastrointestinal effects of A1 compared with A2 β-casein. Adv Nutr. 2017;8(5):739–48. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

80. Domínguez-Melendez V, Silvestre-Santana O, Moreno-Fierros L, Aguiñiga-Sánchez I, Martínez L, Marroquin-Segura R, García-Hernández AL, Weiss-Steider B, Marché-Cova A, Monroy-García Aet al.. Sodium caseinate induces mouse granulopoiesis. Inflamm Res. 2012;61(4):367–73. [PubMed] [Google Scholar]

81. Fang H, Hua C, Weiss S, Liu A, Cheng W, Claus R, Rödel J, Dirsch O, Dahmen U. Modulation of innate immunity by G-CSF and inflammatory response by LBPK95A improves the outcome of sepsis in a rat model. J Immunol Res. 2018;2018:1–12. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

82. Bhat MY, Dar TA, Singh LR. Casein proteins: structural and functional aspects. In: Milk proteins—from structure to biological properties and health aspects[Internet]. InTech; 2016, [cited 2020 Mar 31]. Available from:https://www.intechopen.com/books/milk-proteins-from-structure-to-biological-properties-and-health-aspects/casein-proteins-structural-and-functional-aspects. [Google Scholar]

83. Séverin S, Wenshui X. Milk biologically active components as nutraceuticals: review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2005;45:645–56. [PubMed] [Google Scholar]

84. O'Regan J, Ennis MP, Mulvihill DM. Milk proteins. In: Handbook of hydrocolloids, 2nd ed. Cambridge: Elsevier, Inc.; 2009. pp. 298–358. [Google Scholar]

85. Brignon G, Dumas BR, Mercier JC, Pelissier JP, Das BC. Complete amino acid sequence of bovine αS2-casein. FEBS Lett. 1977;76(2):274–9. [PubMed] [Google Scholar]

86. Manso MA, Escudero C, Alijo M, López-Fandiño R. Platelet aggregation inhibitory activity of bovine, ovine, and caprine κ-casein macropeptides and their tryptic hydrolysates. J Food Prot. 2002;65(12):1992–6. [PubMed] [Google Scholar]

87. Fuc E, Złotkowska D, Stachurska E, Wróblewska B. Immunoreactive properties of α-casein and κ-casein: ex vivo and in vivo studies. J Dairy Sci. 2018;101(12):10703–13. [PubMed] [Google Scholar]

88. Córdova-Dávalos LE, Jiménez M, Salinas E. Glycomacropeptide bioactivity and health: a review highlighting action mechanisms and signaling pathways. Nutrients. 2019;11:598. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

89. Chen Q, Cao J, Jia Y, Liu X, Yan Y, Pang G. Modulation of mice fecal microbiota by administration of casein glycomacropeptide. Microbiol Res (Pavia). 2012;3(1):3. [Google Scholar]

90. Zabłocka A, Mitkiewicz M, Macała J, Janusz M. Neurotrophic activity of cultured cell line U87 is up-regulated by proline-rich polypeptide complex and its constituent nonapeptide. Cell Mol Neurobiol. 2015;35(7):977–86. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

91. Sokołowska A, Bednarz R, Pacewicz M, Georgiades JA, Wilusz T, Polanowski A. Colostrum from different mammalian species—a rich source of colostrinin. Int Dairy J. 2008;18(2):204–9. [Google Scholar]

92. Stewart MG. New insight into mode of action of ColostrininTM. J Nutr Health Aging. 2010;14:336. [PubMed] [Google Scholar]

93. Boldogh I, Aguilera-Aguirre L, Bacsi A, Choudhury BK, Saavedra-Molina A, Kruzel M. Colostrinin decreases hypersensitivity and allergic responses to common allergens. Int Arch Allergy Immunol. [Internet]2008;146(4):298–306.. [cited 2020 Apr 7]. Available from: https://www.karger.com/Article/FullText/121464. [PubMed] [Google Scholar]

94. Zabłocka A, Ogorzałek A, Macała J, Janusz M. A proline-rich polypeptide complex (PRP) influences inducible nitric oxide synthase in mice at the protein level. Nitric Oxide. 2010;23(1):20–5. [PubMed] [Google Scholar]

95. Kamau SM, Cheison SC, Chen W, Liu X-M, Lu R-R. Alpha-lactalbumin: its production technologies and bioactive peptides. Compr Rev Food Sci Food Saf. [Internet]2010;9(2):197–212.. [cited 2020 Mar 27]. Available from: http://doi.wiley.com/10.1111/j.1541-4337.2009.00100.x. [Google Scholar]

96. Patel U, Gingerich A, Widman L, Sarr D, Tripp RA, Rada B. Susceptibility of influenza viruses to hypothiocyanite and hypoiodite produced by lactoperoxidase in a cell-free system. PLoS One. [Internet]2018;13(7):e0199167. [cited 2020 Apr 3]. Available from: https://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0199167. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

97. Bafort F, Parisi O, Perraudin J-P, Jijakli MH. Mode of action of lactoperoxidase as related to its antimicrobial activity: a review. Enzyme Res. 2014;2014:1–13. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

98. Zou X, Guo Z, Jin Q, Huang J, Cheong L, Xu X, Wang X. Composition and microstructure of colostrum and mature bovine milk fat globule membrane. Food Chem. 2015;185:362–70. [PubMed] [Google Scholar]

99. Przybylska J, Albera E, Kankofer M. Antioxidants in bovine colostrum. Reprod Domest Anim. [Internet]2007;42(4):402–9.. [cited 2020 Apr 15]. Available from: http://doi.wiley.com/10.1111/j.1439-0531.2006.00799.x. [PubMed] [Google Scholar]

100. Jara S, Sánchez M, Vera R, Cofré J, Castro E. The inhibitory activity of Lactobacillus spp. isolated from breast milk on gastrointestinal pathogenic bacteria of nosocomial origin. Anaerobe. 2011;17(6):474–7. [PubMed] [Google Scholar]

101. Tlaskalová-Hogenová H, Štěpánková R, Hudcovic T, Tučková L, Cukrowska B, Lodinová-Žádníková R, Kozáková H, Rossmann P, Bártová J, Sokol Det al.. Commensal bacteria (normal microflora), mucosal immunity and chronic inflammatory and autoimmune diseases. Immunol Lett. 2004;93:97–108. [PubMed] [Google Scholar]

102. Cakebread JA, Humphrey R, Hodgkinson AJ. Immunoglobulin A in bovine milk: a potential functional food?. J Agric Food Chem. 2015;63(33):7311–6. [PubMed] [Google Scholar]

103. Kamada N, Hisamatsu T, Okamoto S, Chinen H, Kobayashi T, Sato T, Sakuraba A, Kitazume MT, Sugita A, Koganei Ket al.. Unique CD14+ intestinal macrophages contribute to the pathogenesis of Crohn disease via IL-23/IFN-γ axis. J Clin Invest. 2008;118(6):2269–80. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

104. Koch S, Kucharzik T, Heidemann J, Nusrat A, Luegering A. Investigating the role of proinflammatory CD16+ monocytes in the pathogenesis of inflammatory bowel disease. Clin Exp Immunol. 2010;161(2):332–41. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

105. Arnold IC, Mathisen S, Schulthess J, Danne C, Hegazy AN, Powrie F. CD11c+ monocyte/macrophages promote chronic Helicobacter hepaticus-induced intestinal inflammation through the production of IL-23. Mucosal Immunol. 2016;9(2):352–63. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

106. Gren ST, Grip O. Role of monocytes and intestinal macrophages in Crohn's disease and ulcerative colitis. Inflamm Bowel Dis. 2016;22:1992–8. [PubMed] [Google Scholar]

107. Jones G-R, Bain CC, Fenton TM, Kelly A, Brown SL, Ivens AC, Travis MA, Cook PC, MacDonald AS. dynamics of colon monocyte and macrophage activation during colitis. Front Immunol. [Internet]2018;9:2764. [cited 2020 Apr 11]. Available from: https://www.frontiersin.org/article/10.3389/fimmu.2018.02764/full. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

108. Hu X, Han C, Jin J, Qin K, Zhang H, Li T, Li N, Cao X. Integrin CD11b attenuates colitis by strengthening Src-Akt pathway to polarize anti-inflammatory IL-10 expression. Sci Rep. 2016;6(1):1–11. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

109. Kühn R, Löhler J, Rennick D, Rajewsky K, Müller W. Interleukin-10-deficient mice develop chronic enterocolitis. Cell. 1993;75(2):263–74. [PubMed] [Google Scholar]

110. Marlow GJ, van Gent D, Ferguson LR. Why interleukin-10 supplementation does not work in Crohn's disease patients. World J Gastroenterol. 2013;19(25):3931–41. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

111. Engelhardt KR, Grimbacher B. IL-10 in humans: lessons from the gut, IL-10/IL-10 receptor deficiencies, and IL-10 polymorphisms. Curr Top Microbiol Immunol. 2014;380:1–18. [PubMed] [Google Scholar]

112. Chen T, Zheng F, Tao J, Tan S, Zeng L, Peng X, Wu B. Insulin-like growth factor-1 contributes to mucosal repair by β-arrestin2-mediated extracellular signal-related kinase signaling in experimental colitis. Am J Pathol. 2015;185(9):2441–53. [PubMed] [Google Scholar]

113. Thomas AG, Holly JMP, Taylor F, Miller V. Insulin like growth factor-I, insulin like growth factor binding protein-I, and insulin in childhood Crohn's disease. Gut. 1993;34(7):944–7. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

114. Katsanos KH, Tsatsoulis A, Christodoulou D, Challa A, Katsaraki A, Tsianos E V. Reduced serum insulin-like growth factor-1 (IGF-1) and IGF-binding protein-3 levels in adults with inflammatory bowel disease. Growth Horm IGF Res. 2001;11(6):364–7. [PubMed] [Google Scholar]

115. Xu RJ, Mellor DJ, Birtles MJ, Breier BH, Gluckman PD. Effects of oral IGF-I or IGF-II on digestive organ growth in newborn piglets. Biol Neonate. 1994;66(5):280–7. [PubMed] [Google Scholar]

116. Hunninghake GW, Doerschug KC, Nymon AB, Schmidt GA, Meyerholz DK, Ashare A. Insulin-like growth factor-1 levels contribute to the development of bacterial translocation in sepsis. Am J Respir Crit Care Med. 2010;182(4):517. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

117. Zatorski H, Marynowski M, Fichna J. Is insulin-like growth factor 1 (IGF-1) system an attractive target inflammatory bowel diseases? Benefits and limitation of potential therapy. Pharmacological Rep. 2016;68:809–15. [PubMed] [Google Scholar]

118. DeBoer MD, Lee AM, Herbert K, Long J, Thayu M, Griffin LM, Baldassano RN, Denson LA, Zemel BS, Denburg MRet al.. Increases in IGF-1 after anti–TNF-A therapy are associated with bone and muscle accrual in pediatric Crohn disease. J Clin Endocrinol Metab. 2018;103(3):936–45. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

119. Gupta N, Lustig RH, Kohn MA, McCracken M, Vittinghoff E. Sex differences in statural growth impairment in Crohnʼs disease: role of IGF-1. Inflamm Bowel Dis. [Internet]2011;17(11):2318–25.. [cited 2020 May 5]. Available from: https://academic.oup.com/ibdjournal/article/17/11/2318-2325/4631010. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

120. Oz HS, Ray M, Chen TS, McClain CJ. Efficacy of a transforming growth factor β2 containing nutritional support formula in a murine model of inflammatory bowel disease. J Am Coll Nutr. 2004;23(3):220–6. [PubMed] [Google Scholar]

121. Li MO, Flavell RA. Contextual regulation of inflammation: a duet by transforming growth factor-β and interleukin-10. Immunity. 2008;28:468–76. [PubMed] [Google Scholar]

122. Ozawa T, Miyata M, Nishimura M, Ando T, Ouyang Y, Ohba T, Shimokawa N, Ohnuma Y, Katoh R, Ogawa Het al.. transforming growth factor-β activity in commercially available pasteurized cow milk provides protection against inflammation in mice. J Nutr. [Internet]2009;139(1):69–75.. [cited 2020 Apr 16]. Available from: https://academic.oup.com/jn/article/139/1/69/4750898. [PubMed] [Google Scholar]

123. Verhasselt V, Milcent V, Cazareth J, Kanda A, Fleury S, Dombrowicz D, Glaichenhaus N, Julia V. Breast milk-mediated transfer of an antigen induces tolerance and protection from allergic asthma. Nat Med. 2008;14(2):170–5. [PubMed] [Google Scholar]

124. McPherson RJ, Wagner CL. The effect of pasteurization on transforming growth factor alpha and transforming growth factor beta 2 concentrations in human milk, DS Newburg In: Advances in experimental medicine and biology. Boston: Springer; 2001. pp. 559–66. [PubMed] [Google Scholar]

125. Rubio A, Pigneur B, Garnier-Lengliné H, Talbotec C, Schmitz J, Canioni D, Goulet O, Ruemmele FM. The efficacy of exclusive nutritional therapy in paediatric Crohn's disease, comparing fractionated oral vs. continuous enteral feeding. Aliment Pharmacol Ther. [Internet]2011;33(12):1332–9.. [cited 2020 Apr 16]. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21507029. [PubMed] [Google Scholar]

126. Navas López VM, Blasco Alonso J, Sierra Salinas C, Barco Gálvez A, Vicioso Recio MI. Eficacia del tratamiento nutricional primario en la enfermedad de Crohn pediátrica. An Pediatr. 2008;69(6):506–14. [PubMed] [Google Scholar]

127. Hartman C, Berkowitz D, Weiss B, Shaoul R, Levine A, Adiv OE, Shapira R, Fradkin A, Wilschanski M, Tamir Aet al.. Nutritional supplementation with polymeric diet enriched with transforming growth factor-beta 2 for children with Crohn's disease. Isr Med Assoc. [Internet]2008;10(7):503–7.. [cited 2020 Apr 16]. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18751627/. [PubMed] [Google Scholar]

128. Fell JM, Paintin M, Arnaud-Battandier F, Beattie RM, Hollis A, Kitching P, Donnet-Hughes A, MacDonald TT, Walker-Smith JA. Mucosal healing and a fall in mucosal pro-inflammatory cytokine mRNA induced by a specific oral polymeric diet in paediatric Crohn's disease. Aliment Pharmacol Ther. [Internet]2000;14(3):281–9.. [cited 2020 May 5]. Available from: http://doi.wiley.com/10.1046/j.1365-2036.2000.00707.x. [PubMed] [Google Scholar]

129. Agin M, Yucel A, Gumus M, Yuksekkaya HA, Tumgor G. The effect of enteral nutrition support rich in TGF-β in the treatment of inflammatory bowel disease in childhood. Med. 2019;55(10):620. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

130. Filipescu IE, Leonardi L, Menchetti L, Guelfi G, Traina G, Casagrande-Proietti P, Piro F, Quattrone A, Barbato O, Brecchia G. Preventive effects of bovine colostrum supplementation in TNBS-induced colitis in mice. PLoS One. 2018;13(8):e0202929. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

131. Håversen LA, Baltzer L, Dolphin G, Hanson LÅ, Mattsby-Baltzer I. Anti-inflammatory activities of human lactoferrin in acute dextran sulphate-induced colitis in mice. Scand J Immunol. 2003;57(1):2–10. [PubMed] [Google Scholar]

132. Spagnuolo PA, Hoffman-Goetz L. Dietary lactoferrin does not prevent dextran sulfate sodium induced murine intestinal lymphocyte death. Exp Biol Med (Maywood). 2008;233(9):1099–108. [PubMed] [Google Scholar]

133. Griffiths J, Jenkins P, Vargova M, Bowler U, Juszczak E, King A, Linsell L, Murray D, Partlett C, Patel Met al.. Enteral lactoferrin supplementation for very preterm infants: a randomised placebo-controlled trial. Lancet. 2019;393(10170):423–33. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

134. White CL, Bray GA, York DA. Intragastric β-casomorphin1-7 attenuates the suppression of fat intake by enterostatin. Peptides. 2000;21(9):1377–81. [PubMed] [Google Scholar]

135. Ho S, Woodford K, Kukuljan S, Pal S. Comparative effects of A1 versus A2 beta-casein on gastrointestinal measures: a blinded randomised cross-over pilot study. Eur J Clin Nutr. 2014;68(9):994–1000. [PubMed] [Google Scholar]

136. Jianqin S, Leiming X, Lu X, Yelland GW, Ni J, Clarke AJ. Effects of milk containing only A2 beta casein versus milk containing both A1 and A2 beta casein proteins on gastrointestinal physiology, symptoms of discomfort, and cognitive behavior of people with self-reported intolerance to traditional cows’ milk. Nutr J. [Internet]2015;15(1):35. [cited 2020 Mar 31]. Available from: http://nutritionj.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12937-016-0147-z. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

137. Barnett MPG, Mcnabb WC, Roy NC, Woodford KB, Clarke AJ. Dietary A1 β-casein affects gastrointestinal transit time, dipeptidyl peptidase-4 activity, and inflammatory status relative to A2 β-casein in Wistar rats. Int J Food Sci Nutr. 2014;65(6):720–7. [PubMed] [Google Scholar]

138. Haq MRU, Kapila R, Sharma R, Saliganti V, Kapila S. Comparative evaluation of cow β-casein variants (A1/A2) consumption on Th2-mediated inflammatory response in mouse gut. Eur J Nutr. 2014;53(4):1039–49. [PubMed] [Google Scholar]

139. Sawin EA, De Wolfe TJ, Aktas B, Stroup BM, Murali SG, Steele JL, Ney DM. Glycomacropeptide is a prebiotic that reduces Desulfovibrio bacteria, increases cecal short-chain fatty acids, and is anti-inflammatory in mice. Am J Physiol. Gastrointest Liver Physiol2015;309(7):G590–601. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

140. Ortega-González M, Capitán-Cañadas F, Requena P, Ocón B, Romero-Calvo I, Aranda C, Suárez MD, Zarzuelo A, Sánchez De Medina F, Martínez-Augustin O. Validation of bovine glycomacropeptide as an intestinal anti-inflammatory nutraceutical in the lymphocyte-transfer model of colitis. Br J Nutr. 2014;111(7):1202–12. [PubMed] [Google Scholar]

141. López-Posadas R, Requena P, González R, Suárez MD, Zarzuelo A, Sánchez de Medina F, Martínez-Augustin O. Bovine glycomacropeptide has intestinal antiinflammatory effects in rats with dextran sulfate-induced colitis. J Nutr. 2010;140(11):2014–9. [PubMed] [Google Scholar]

142. Eichenberger JR, Hadorn B, Schmidt BJ. A semi-elemental diet with low osmolarity and high content of hydrolyzed lactalbumin in the treatment of acute diarrhea in malnourished children—PubMed. Arq Gastroenterol. [Internet]1984;21(3):130–5.. [cited 2020 Mar 27]. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6442856/ [PubMed] [Google Scholar]

143. Sack RB, Castrellon J, Sera ED, Goepp J, Burns B, Croll J, Tseng P, Reid R, Carrizo H, Santosham M. Hydrolyzed lactalbumin-based oral rehydration solution for acute diarrhoea in infants. Acta Paediatr. 1994;83(8):819–24. [PubMed] [Google Scholar]

144. Maeng WJ, Kim CW, Shin HT. Effect of a lactic acid bacteria concentrate (Streptococcus faecium Cernelle 68) on growth rate and scouring prevention in dairy calves. Korean J Dairy Sci. 1987;9(4):204–10. [Google Scholar]

145. Berthou J, Migliore-Samour D, Lifchitz A, Delettré J, Floc'h F, Jollès P. Immunostimulating properties and three-dimensional structure of two tripeptides from human and cow caseins. FEBS Lett. 1987;218(1):55–8. [PubMed] [Google Scholar]

146. Jaziri M, Migliore-Samour D, Casabianca-Pignède MR, Keddad K, Morgat JL, Jollès P. Specific binding sites on human phagocytic blood cells for Gly-Leu-Phe and Val-Glu-Pro-Ile-Pro-Tyr, immunostimulating peptides from human milk proteins. Biochim Biophys Acta - Protein Struct Mol. 1992;1160(3):251–61. [PubMed] [Google Scholar]

147. Chatterton DEW, Smithers G, Roupas P, Brodkorb A. Bioactivity of β-lactoglobulin and α-lactalbumin—technological implications for processing. Int Dairy J. 2006;16:1229–40. [Google Scholar]

148. Zielińska A, Sałaga M, Włodarczyk M, Fichna J. Focus on current and future management possibilities in inflammatory bowel disease-related chronic pain. Int J Colorectal Dis. 2019;34:217–27. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

149. Shin K, Wakabayashi H, Yamauchi K, Teraguchi S, Tamura Y, Kurokawa M, Shiraki K. Effects of orally administered bovine lactoferrin and lactoperoxidase on influenza virus infection in mice. J Med Microbiol. 2005;54(8):717–23. [PubMed] [Google Scholar]

150. Shin K, Horigome A, Yamauchi K, Takase M, Yaeshima T, Iwatsuki K. Effects of orally administered bovine lactoperoxidase on dextran sulfate sodium-induced colitis in mice. Biosci Biotechnol Biochem. 2008;72(7):1932–5. [PubMed] [Google Scholar]

151. MacFie TS, Poulsom R, Parker A, Warnes G, Boitsova T, Nijhuis A, Suraweera N, Poehlmann A, Szary J, Feakins Ret al.. DUOX2 and DUOXA2 form the predominant enzyme system capable of producing the reactive oxygen species H2O2 in active ulcerative colitis and are modulated by 5-aminosalicylic acid. Inflamm Bowel Dis. 2014;20(3):514–24. [PubMed] [Google Scholar]

152. Grasberger H, Gao J, Nagao-Kitamoto H, Kitamoto S, Zhang M, Kamada N, Eaton KA, El-Zaatari M, Shreiner AB, Merchant JLet al.. Increased expression of DUOX2 is an epithelial response to mucosal dysbiosis required for immune homeostasis in mouse intestine. Gastroenterology. 2015;149(7):1849–59. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

153. Rigoni A, Poulsom R, Jeffery R, Mehta S, Lewis A, Yau C, Giannoulatou E, Feakins R, Lindsay JO, Colombo MPet al.. Separation of dual oxidase 2 and lactoperoxidase expression in intestinal crypts and species differences may limit hydrogen peroxide scavenging during mucosal healing in mice and humans. Inflamm Bowel Dis. 2018;24(1):136–48. [PubMed] [Google Scholar]

154. Miklavcic JJ, Hart TDL, Lees GM, Shoemaker GK, Schnabl KL, Larsen BMK, Bathe OF, Thomson ABR, Mazurak VC, Clandinin MT. Increased catabolism and decreased unsaturation of ganglioside in patients with inflammatory bowel disease. World J Gastroenterol. [Internet]2015;21(35):10080–90.. [cited 2020 Apr 17]. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26401073. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

155. Miklavcic JJ, Shoemaker GK, Schnabl KL, Larsen BMK, Thomson ABR, Mazurak VC, Clandinin MT. Ganglioside intake increases plasma ganglioside content in human participants. J Parenter Enteral Nutr. 2017;41(4):657–66. [PubMed] [Google Scholar]

156. Lee H, German JB, Kjelden R, Lebrilla CB, Barile D. Quantitative analysis of gangliosides in bovine milk and colostrum-based dairy products by ultrahigh performance liquid chromatography-tandem mass spectrometry. J Agric Food Chem. 2013;61(40):9689–96. [PubMed] [Google Scholar]

157. Balasubramanian K, Kumar S, Singh RR, Sharma U, Ahuja V, Makharia GK, Jagannathan NR. Metabolism of the colonic mucosa in patients with inflammatory bowel diseases: an in vitro proton magnetic resonance spectroscopy study. Magn Reson Imaging. 2009;27(1):79–86. [PubMed] [Google Scholar]

158. Sagami S, Ueno Y, Tanaka S, Fujita A, Niitsu H, Hayashi R, Hyogo H, Hinoi T, Kitadai Y, Chayama K. Choline deficiency causes colonic type II natural killer T (NKT) cell loss and alleviates murine colitis under type I NKT cell deficiency. PLoS One. 2017;12(1):e0169681. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

159. Lee A, Pontin MCF, Kosmerl E, Jimenez-Flores R, Moretti DB, Ziouzenkova O. Assessment of adipogenic, antioxidant, and anti-inflammatory properties of whole and whey bovine colostrum. J Dairy Sci. 2019;102(10):8614–21. [PubMed] [Google Scholar]

160. Bodammer P, Zirzow E, Klammt S, Maletzki C, Kerkhoff C. Alteration of DSS-mediated immune cell redistribution in murine colitis by oral colostral immunoglobulin. BMC Immunol. [Internet]2013;14(1):10. [cited 2020 Apr 17]. Available from: https://bmcimmunol.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2172-14-10. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

161. Jones AW, March DS, Curtis F, Bridle C. Bovine colostrum supplementation and upper respiratory symptoms during exercise training: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. BMC Sports Sci Med Rehabil. 2016;8:21. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

162. Hałasa M, Maciejewska D, Baśkiewicz-Hałasa M, Machaliński B, Safranow K, Stachowska E. Oral supplementation with bovine colostrum decreases intestinal permeability and stool concentrations of zonulin in athletes. Nutrients. 2017;9(4):370. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

163. March DS, Jones AW, Thatcher R, Davison G. The effect of bovine colostrum supplementation on intestinal injury and circulating intestinal bacterial DNA following exercise in the heat. Eur J Nutr. 2019;58(4):1441–51. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

164. Li J, Xu YW, Jiang JJ, Song QK. Bovine colostrum and product intervention associated with relief of childhood infectious diarrhea. Sci Rep. [Internet]2019;9(1):1–6.. [cited 2020 Jun 25]. Available from: https://www.nature.com/articles/s41598-019-39644-x. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

165. Bölke E, Jehle PM, Hausmann F, Däubler A, Wiedeck H, Steinbach G, Storck M, Orth K. Preoperative oral application of immunoglobulin-enriched colostrum milk and mediator response during abdominal surgery. Shock. 2002;17(1):9–12. [PubMed] [Google Scholar]

166. Khan Z, Macdonald C, Wicks AC, Holt MP, Floyd D, Ghosh S, Wright NA, Playford RJ. Use of the “nutriceutical,” bovine colostrum, for the treatment of distal colitis: results from an initial study. Aliment Pharmacol Ther. [Internet]2002;16(11):1917–22.. [cited 2020 Feb 25]. Available from: http://doi.wiley.com/10.1046/j.1365-2036.2002.01354.x. [PubMed] [Google Scholar]

167. Maughan RJ, Burke LM, Dvorak J, Larson-Meyer DE, Peeling P, Phillips SM, Rawson ES, Walsh NP, Garthe I, Geyer Het al.. IOC consensus statement: dietary supplements and the high-performance athlete. Br J Sports Med. 2018;52:439–55. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]